%20(1).svg)
A Vitamini Nedir?
A vitamini nedir, A vitamini faydaları nelerdir? A vitamini hakkında daha fazla bilgi edinmek için sayfamızı ziyaret edin!
10 dakikalık okuma
Makalenin özeti
Temas
Vücudumuz hayati fonksiyonlarını yerine getirebilmek için belli maddelere ihtiyaç duyar. Bunlardan bazılarını vücudumuz üretebilir. Bazılarını ise besinler ve gıda takviyeleri yoluyla almak zorundayız. Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu ama üretemediği organik moleküllere vitamin denir. Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmemiz için her bir vitaminin ayrı önemi vardır.
Vitaminler fiziksel özelliklerine göre suda çözünen vitaminler (B grubu vitaminleri ve C vitamini) ve yağda çözünen vitaminler (A vitamini, D vitamini, E vitamini, K vitamini) olmak üzere ikiye ayrılır. Yağda çözünen vitaminler hakkında daha detaylı bilgilere sahip olmak için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
A Vitamini (Retinoidler)
Tarihte ilk bulunan vitamin A vitamini diğer adıyla retinoidlerdir. Vitaminlerden bazıları vücutta depolanmazlar, A vitamini ise yağda çözünen ve karaciğerde depolanabilen bir vitamindir. İki çeşit A vitamini bulunur. Bunlardan birincisi retinol adıyla da bilinen önceden oluşturulmuş aktif bir A vitamini tipidir. İkinci tip A vitamini ise provitamin A tipi, diğer adıyla karotenoidlerdir. En çok görülen provitamin A formu beta - karotendir. Hayvansal gıdalarla vücuda alınan A vitamini retinol formundadır ve vücut tarafından dönüştürülmeden kullanılabilir. Ancak bitkilerden alınan karotenoidler ince bağırsak ve karaciğerde retinol formuna yani A vitaminine dönüştürüldükten sonra vücut tarafından kullanılabilir. Burada önemli bir noktadan bahsetmek faydalı olacaktır, vücut kendisine yetecek kadar karotenoidi dönüştürdükten sonra dönüştürmeye devam etmez, bunun da en önemli sebebi A vitamininin vücutta depolanabilir vitaminlerden olmasıdır. A vitamini böbrekler yoluyla vücuttan atılamadığı için fazlası zehirlenmeye kadar götüren bir tabloya neden olabilir. Bu nedenle özellikle vücutta depolanan vitaminleri besinler yoluyla veya gıda takviyeleri olarak alırken mutlaka kullanım miktarlarına dikkat etmek gerekir.
- A vitamini normal cildin korunmasına katkı sağlar. Normal cilt sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır.
- A vitamininin en önemli faydalarından birisi normal göz sağlığı üzerinedir. A vitamini normal görme yetisinin korunmasına katkıda bulunur.
- A vitamini demir metabolizmasının normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
- A vitamini normal mukozanın korunmasına katkı sağlar.
- A vitamini vücudun normal bağışıklık sisteminin fonksiyonuna katkıda bulunur.
- Bunlara ek olarak A vitamini hücre özelleşmesine de katkı sağlar.
A vitamini insan sağlığı için oldukça önemli vitaminlerdendir. A vitamininin insan sağlığına olan faydaları;
Hayvansal gıdalar A vitamini açısından zengindir, hayvansal gıdaların yanı sıra renkli sebzeler - özellikle yeşil ve turuncu renkli olan- doğal A vitamini kaynaklarıdır. Günlük hayatımızda da sıklıkla duyduğumuz gibi havuç bu sebzeler arasında önemli bir A vitamini deposudur. Ancak A vitamini içeren besinler havuçla sınırlı değildir; süt, balık yağı, yumurta sarısı, somon, beyaz peynir, ciğer gibi hayvansal gıdalar retinol formu A vitamini kaynağıdır. Provitamin A formu içeren besinler ise; balkabağı, brokoli, lahana, bezelye, ıspanak, greyfurt, kavun gibi renkli sebze ve meyvelerdir.
A vitamini vücutta depolanan bir vitamin olduğu için eksikliği çok nadirdir. Ancak eksikliği durumunda ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle göz sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu bilinen A vitamininin eksikliğinin etkisi en çok göz sağlığı üzerinde hissedilir. Göz sağlığının yanında A vitamini eksikliğinde cilt sorunları da görülebilir. Ciltte dökülmeler meydana gelebilir. Bağışıklık sistemi üzerindeki etkisi nedeniyle eksikliği halinde özellikle çocuklar enfeksiyonlara daha sık maruz kalabilir.
D Vitamini (Kalsiferol 1,25 - dihidroksi D vitamini)
Yağda çözünen vitaminlerden bir diğeri de sağlığımız için önemi her geçen gün daha da anlaşılan D vitamini bilimsel adıyla kalsiferoldür. Diğer vitaminlerden farklı olarak D vitamini güneş ışığı yardımıyla insan vücudunda üretilebilen bir vitamindir. Aynı zamanda D vitamini yağ dokuda ve karaciğerde depolanabilir ve vücutta uzun süre kalabilir. Birkaç çeşidi olmakla birlikte D vitamininin D2 ve D3 olmak üzere iki ana formu vardır.
- D vitamini denildiği zaman akla ilk başta kemik sağlığı gelir. D vitamini normal kemiğin korunmasına katkıda bulunur.
- D vitamini kemiğin yapısını oluşturan kalsiyum ve fosforun normal metabolizmasına katkı sağlar.
- Kalsiyum ve fosfor metabolizması üzerindeki rolü sayesinde kandaki normal kalsiyum düzeyinin korunmasına yardımcı olur.
- D vitamini sadece kemik sağlığına değil dişlerin ve kasların normal fonksiyonunun korunmasına da katkıda bulunur.
- D vitaminin en önemli faydalarından bir tanesi bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunmasıdır.
-
Aynı zamanda D vitamini normal hücre bölünmesinde de görev alır.
D vitamininin saymakla bitmeyen faydaları vardır. D vitaminin faydaları;
Güneş ışığı D vitamininin en önemli kaynağıdır. Bu nedenle D vitamini içeren çok az besin bulunmaktadır. Ancak güneş ışınlarının az olduğu özellikle kış aylarında D vitamini ihtiyacını bazı besinlerden karşılayabiliriz. Balık ve balık ürünleri -özellikle somon balığı- D vitamini açısından oldukça zengin bir besindir. Yumurta, süt ve süt ürünleri de D vitamini içeren besinlerdir.
Özellikle son yıllarda uzmanlar kendilerine danışan kişilere belli tetkikler yaparken genellikle D vitamini seviyelerine de bakılmasını önerirler Bunun sebebi D vitamininin sağlığa olan önemli katkılarıdır, eksikliği durumunda sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
Modernleşen dünya ile birlikte kapalı ortamlarda uzun süre bulunmak ve güneş ışığından faydalanamamak dünya genelinde D vitamini eksikliğinin yaygınlaşmasına sebep olmuştur. D vitamini eksikliğinin en önemli etkisi kemik sağlığı üzerinde hissedilir. Vitamin D eksik olduğunda gıdalarla alınan kalsiyum ve fosfor kemik üzerine ulaşamaz bu nedenle D vitamini eksikliğinde yaygın kemik ağrıları görülmekle birlikte, bu önemli vitamininin eksikliği ilerleyen yaşlarda kemik erimesine neden olabilir. Bunların dışında D vitamini eksikliği durumunda bağışıklık sistemi zarar görebilir, vücut virüs ve bakterilere karşı savunmasız kalabilir. Kalsiyum metabolizması bozulacağı için diş sağlığı da olumsuz etkilenebilir. D vitamini eksikliği durumunda halsizlik, bitkinlik, yorgunluk gibi durumlar yaygın olarak görülebilir. Ancak D vitamini de vücutta depolanan vitaminlerden birisi olduğu için günlük kullanım miktarını aşmamak önemlidir.
E Vitamini (Tokoferol)
E vitamini diğer bir adıyla tokoferol yağda çözünen vitaminlerdendir. Bu yüzden hücre zarında bol miktarda bulunur. Diğer yağda çözünen vitaminler gibi karaciğerde depolanır. Karaciğere ek olarak böbrekte, kalpte, kaslarda ve böbrek üstü bezlerinde de depolanır. Bu nedenle de E vitamini alırken tavsiye edilen tüketim miktarlarına uymak önemlidir.
E vitamini hayati fonksiyonların devamlılığı için gerekli olan vitaminlerden birisidir. Normal hücre yenilenmesine katkıda bulunması E vitamininin en önemli özelliklerindendir. Özellikle tırnak, cilt ve saç dokularının normal sağlığı üzerinde önemli etkileri bulunur. Piyasada satılan dermokozmetik ürünlerin çoğunun E vitamini içerdiği görülebilir. E vitamini aynı zamanda güçlü bir antioksidan olma özelliği taşır ve vücutta bulunan serbest radikallerle savaşarak normal bağışıklık sisteminin fonksiyonuna katkıda bulunur.Yaşlanma etkilerini geciktirmeye de yardımcı olan E vitamini, normal kan dolaşımını düzenler ve normal kalp sağlığını destekler. E vitamininin normal göz sağlığı üzerine de olumlu etkileri vardır.
E vitamini sebze ve meyvelerde, baklagillerde, süt ve süt ürünlerinde bulunan bir vitamindir. Bunlara ek olarak muz, kivi, fındık, ceviz, ay çekirdeği, kahverengi pirinç, soya fasulyesi, yumurta, kırmızı et ve tavukta E vitamini bulunur.
Vücutta depolanabilen ve doğada kolay bulunabilen bir vitamin olduğu için eksikliğine çok rastlanmazsa da E vitamini eksikliği durumunda bazı sağlık sorunları görülebilir. E vitamini eksikliğinin ilk fark edilen etkisi cilt, saç ve tırnak üzerine olan etkisidir. E vitamini eksikliği durumunda cilt rengi soluk olup lekeler görülebilir, saç dökülmesi ve tırnaklarda zayıflıklar artabilir. E vitamini eksikliği durumunda merkezi sinir sistemi olumsuz etkileneceği için kas zayıflıkları, yürümede zorluk, konuşma güçlüğü, beden hareketlerinde zayıflama gibi rahatsızlıklar görülebilir. E vitamini eksikliği durumunda göz sağlığı olumsuz etkilenebilir.
Hücrelerin oksidatif stresten korunmasına katkıda bulunur.
K Vitamini (Tokoferol)
Yağda çözünebilen ve vücutta depolanabilen vitaminlerden bir diğeri de K vitaminidir. K vitamininin iki farklı formu vardır. Bunlardan ilki fillokinon olarak da adlandırılan ve sebzelerden vücuda alınan K1 vitaminidir. Diğer formu ise bağırsakta bulunan bakteriler tarafından üretilebilen K2 vitamini diğer adıyla menakinondur. Bitkilerden alınan K1 vitamini bağırsaktaki yararlı bakteriler tarafından K2 formuna dönüştürülür. Her iki form da vücutta kanın normal pıhtılaşmasında önemli rol oynar.
- K vitamininin vücudumuzdaki en önemli görevi kanın pıhtılaşmasını kontrol etmek ve düzenlemektir.
- Normal kan pıhtılaşmasına katkıda bulunur.
- Normal kemiklerin korunmasına katkıda bulunur.
- Kanın pıhtılaşmasındaki rolüne ek olarak K vitamininin bir diğer olumlu etkisi normal kemiklerin korunmasına katkıda bulunmasıdır.
Hayvansal ve bitkisel gıdaların pek çoğu K vitamini bakımından zengindir. Ispanak, brokoli gibi koyu yeşil renkli sebzeler, maydanoz, lahana, marul, domates, yumurta, süt ve süt ürünleri K vitamini açısından zengin besinlerdir.
Doğada bulunan bir vitamin türü olduğu için eksikliği çok yaygın olmasa da eksikliği durumunda pıhtılaşma problemleri görülebileceği için kolay yaralanmalar, geçmeyen morluklar meydana gelebilir. Kadınlarda K vitamini eksikliği olması halinde uzayan adet dönemleri yaşanabilir. Normal kemik sağlığını da destekleyen bir vitamin olduğu için eksikliği durumunda ilerleyen yaşlarda kemik erimesine neden olabilir. Diş eti kanamaları, burun kanamaları da K vitamini eksikliğinde ortaya çıkabilecek rahatsızlıklardandır. K vitamini eksikliği bazı durumlarda özellikle çocuklarda kanlı dışkılamaya da neden olabilir.
Yağda Çözünen Vitaminlerin Özellikleri Nedir?
Vitaminler vücudun temel bileşenlerindendir. Vücudumuzda her vitaminin ayrı görevi vardır. Vitaminler fiziksel özelliklerine göre suda çözünen ve yağda çözünen vitaminler olarak ikiye ayrılır. Suda çözünen vitaminler vücutta depolanamayan fazla miktarda tüketildiğinde böbrekler tarafından vücuttan atılan B komplex vitaminleri ve C vitaminidir. Bu vitaminler insan vücudunda üretilmediği ve depolanamadığı için günlük beslenme programı içerisinde yeterli miktarda alınması gerekir.
Yağda çözünen vitaminler; özellikle yağ dokusunun çok olduğu organların gereksinim duyduğu A, D, E ve K vitamininden oluşan vitaminlerdir. Suda çözünen vitaminlerin aksine yağda çözünen vitaminler bir miktar depolanabilir. Yağda çözünen vitaminlerin eksiklikleri b geç fark edilebilir. Vücutta depolandıkları için yağda çözünen vitaminler aşırı miktarlarda alındığında zehirlenmeye neden olabilirler. Bu nedenle tavsiye edilen dozlara uymak önemlidir.
Pharmaton® Vitality ® Tablet, Pharmaton® Essential Women, Pharmaton® Essential Men ve Pharmaton® 50+ içeriğinde bulunan D vitamini;
- Kalsiyum ve fosforun normal emilimine/kullanımına katkıda bulunur.
- Normal kan kalsiyum düzeyine katkıda bulunur.
- Normal kemiklerin korunmasına katkıda bulunur.
- Normal kas fonksiyonunun korunmasına katkıda bulunur.
- Normal dişlerin korunmasına katkıda bulunur.
- Bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
- Hücre bölünmesinde görevi vardır.
Yağda çözünen vitaminleri kullanırken beslenme planımız içerisine yağ içeren gıdaları eklemek de önemlidir. Vitaminler yağda çözünme özelliğine sahip oldukları için eğer alınan yağ miktarı az olursa vitaminlerin etkinliği azalır ve bu durum sonucunda da vitamin eksikliği ortaya çıkabilir.
Sizin için en uygun takviyeyi keşfedin
.webp)
PHARMATON® VITALITY® TABLET
Pharmaton® Vitality® Tablet etkinliği klinik olarak kanıtlanmış Ginseng G115®, 12 Vitamin ve 6 Mineral içeren Takviye Edici Gıdadır. Pharmaton® Vitality® 'nin içeriğinde bulununan Ginseng G115® 'in etkinliği birçok klinik çalışmalarla kanıtlanmıştır.
.webp)
PHARMATON® RLX
Pharmaton® RLX Tablet Magnezyum, Rodiola Ekstresi ve Yeşil Çay Ekstresi İçeren Takviye Edici Gıdadır. 4
.webp)
PHARMATON® ESSENTIAL WOMEN
Pharmaton® Essential Women, 12 Vitamin ve 6 Mineral içeren Takviye Edici Gıdadır. İçeriğinde bulunan Biotin, Selenyum, Çinko normal saçın ve cildin korunmasına katkıda bulunur.3,5
PHARMATON® ESSENTIAL MEN
Pharmaton® Essential Men, 12 Vitamin ve 6 Mineral içeren Takviye Edici Gıdadır. İçeriğindeki D Vitamini ve Magnezyum normal kas fonksiyonlarının korunmasına katkıda bulunur.3,6
.webp)
PHARMATON® 50+
Pharmaton® 50+, Omega-3, 8 Vitamin ve 4 mineral içeren Takviye Edici Gıdadır. İçeriğinde bulunan Omega-3, kalbin, beynin ve görme yetisinin normal fonksiyonlarına katkıda bulunur.3,7
%20kid.webp)
PHARMATON® KIDDI® GROWTH
Yeni Pharmaton® Kiddi® Üç Kahraman: Lizin, Kalsiyum ve İyot. Pharmaton® Kiddi® , çocukların günlük vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamaya destek olmak üzere geliştirilmiştir.
Işıldayan bir sağlığın sırlarını keşfedin
.webp)
- https://medlineplus.gov/ency/article/002399.htm
- https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/healthyliving/Vitamins-and-minerals
- https://nutritionsource.hsph.harvard.edu/vitamins/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10346564/
- https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/
- https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/fat-soluble-vitamins-vs-water-soluble-vitamins